دارک وب چیست؟

دارک وب چیست

بدون شک دنیای اینترنت آنقدر بزرگ است که تقریبا بی‌انتها به نظر می‌رسد. در حال حاضر، بیش از ۲ میلیارد وب‌سایت در اینترنت وجود دارد و هر روز حدود ۵۰۰ هزار وب‌سایت جدید به این تعداد اضافه می‌شود. با این حال، این حجم از اطلاعات تنها «نوک کوه یخ» است و بخش عظیمی از اینترنت از دسترس کاربران عادی خارج است. به‌طور کلی، اینترنت از لحاظ سطح دسترسی کاربران به اطلاعات به سه ناحیه دسته‌بندی می‌شود:

 

• سرفیس وب (Surface Web): شامل صفحات وبی است که در موتورهای جستجو مثل گوگل ایندکس شده‌اند و برای عموم کاربران در دسترس هستند. در واقع هر چیزی که در گوگل قابل جستجو باشد، بخشی از سرفیس وب است و این بخش کمتر از ۵ درصد اینترنت را شامل می‌شود. 
• دیپ وب (Deep Web): بخشی در اینترنت است که از چشم کاربران عادی پنهان است. برای مثال، آدرس ایمیل شما بخشی از دیپ وب است، چون توسط موتورهای جستجو ایندکس نشده است. دیپ وب حدود ۹۶ درصد اینترنت را شامل می‌شود.
• دارک وب (Dark Web):‌ دارک وب بخش بسیار کوچکی از دیپ وب است که به عمد از دید عموم پنهان شده است. در دارک وب،‌ ناشناس بودن حرف اول را می‌زند، برای همین فعالیت‌های غیرقانونی و جرائم به وفور در این ناحیه از اینترنت اتفاق می‌افتند.

نام دارک وب از دارک نت (darknet) گرفته شده است که زیرساختارهایی برای جلوگیری از دسترسی عموم به اطلاعات خاص است. برای مثال، به هر اطلاعاتی که دسترسی به آن، نیازمند خدمات یا اپلیکیشن خاصی است، «دارک»، یعنی تاریک می‌گویند.

دارک وب شبکه‌ای رمزنگاری شده و ناشناس است که با ارسال ترافیک جستجو و وبگردی کاربر از طریق هزاران گره شبکه در سراسر جهان، ردپای اینترنتی او را می‌پوشاند. در دارک وب، آدرس IP کاربر مخفی شده تا ردیابی ارتباطات اینترنتی او بسیار دشوار شود.

دارک وب محافظت از IP کاربر را با پنهان کردن آن در چندین لایه رمزنگاری شده و عبور دادن ترافیک او از میان شبکه‌ای از کامپیوترهای تصادفی انجام می‌دهد که هر یک از آن‌ها پیش از فرستادن داده به دستگاه بعدی، یک لایه رمزنگاری را حذف می‌کند؛ بدین ترتیب، اطلاعات به‌صورت کاملا رندوم و ناشناس منتقل می‌شود، به‌طوری‌که نمی‌توان مبدا، مقصد یا محتویات آن را شناسایی کرد.

دارک وب برخلاف تصور بسیاری از کاربران، فضای بسیار کوچکی است. تعداد وب‌سایت‌های موجود در دارک وب بین ۷ هزار تا ۳۰ هزار متغیر است و این رقم تنها ۰٫۰۳ درصد کل فضای اینترنت را تشکیل می‌دهد.

دارک وب تنها ۰٫۰۳ درصد کل فضای اینترنت است

تعداد کاربران روزانه دارک وب مشخص نیست، اما این تعداد نمی‌تواند عدد قابل‌توجهی باشد. پروژه تور که مسئول پنهان کردن هویت کاربران در دارک وب است، مدعی است  تعداد کاربران روزانه این شبکه، ۲ میلیون نفر است و تنها ۱٫۵ درصد از کل ترافیک حاضر در این شبکه، از وب‌سایت‌های دارک بازدید می‌کنند.

در مورد دارک وب زیاد اغراق می‌شود. درست است که این فضا به خاطر ناشناس بودن کاربران، پتانسیل بالایی برای مقاصد مجرمانه دارد، اما تأثیر این جرائم در مقایسه با تمام جرائم سایبری که هر روز در اینترنت اتفاق می‌افتد، آنقدرها زیاد نیست. از طرف دیگر، دارک وب آنچنان که تصور می‌شود، خارج از دسترس قانون نیست. در سال ۲۰۱۱، بیش از ۳۰۰ کاربر دارک وب به خاطر فعالیت‌های غیرقانونی دستگیر شدند. در سال ۲۰۲۰، پلیس بین‌‌الملل ۱۷۹ فروشنده مواد مخدر فعال در دارک وب را در شش کشور شناسایی و دستگیر کرد. 

اگر بخش مجرمانه دارک وب را کنار بگذاریم، این فضا پتانسیل زیادی دارد. در اصل کل اینترنت قرار بود همین باشد: فضایی خارج از کنترل دولت‌ها و قانون؛ جایی که ایده‌ها می‌توانست بدون ترس از کنترل شدن، به اشتراک گذاشته شود.